Hoe ego je helpt en belemmert

Door Martin Thoolen,
geplaatst op 2 oktober 2025.
Lezen in 6 minuten.

Hoe vaak hebben we het niet gehoord: je moet van je ego af! Maar is dat eigenlijk wel zo? Of kun je het zo aanwenden als een instrument om je bezieling en talenten, of zelfs onvoorwaardelijke liefde en universeel bewustzijn juist handen en voeten te geven?

Moet je van ego zien af te komen?

Als er een God zou bestaan, waarom zouden mensen dan al op zeer jonge leeftijd met een ego geboren zijn of uiteindelijk een ego ontwikkelen? Zelfs sommige baby’s in de wieg vertonen soms meer ego dan anderen, ook al lijkt ego minder aanwezig te zijn dan bij volwassenen. Bijvoorbeeld over wat ze wel en niet willen. Eén van de functies van ons ego is namelijk grenzen stellen.

In een wereld waar geen ego’s bestaan, zou die vlieger wel opgaan dat je van je ego moet af zien te komen. Maar we leven nu eenmaal op aarde met een steeds groter wordende ego-dichtheid. Kijk maar om je heen. Een jonge studente aan de Universiteit vertelde met recent tijdens een coaching dat vooral beter presteren en snel een goed CV krijgen van het grootste belang is, ook al gaat dat ten koste van anderen of je gezondheid. Ook in de politiek lijkt het eigen CV belangrijker te zijn geworden dan het landsbelang dienen. Welkom in de ego-wereld.

Om zelf niet ondergesneeuwd te raken in de ego-spelletjes of het egogeweld van anderen of ego-systemen, dient het je juist om een gedoseerd ego te ontwikkelen.

Bij sommige non-dualistische stromingen moet je echter van je ego af zien te komen. Bloedlink, zou ik zeggen. De grondlegger van Voice Dialogue, Hal Stone vertelde me ooit tijdens een opleiding bij hem en zijn vrouw Sidra aan huis in California: “Martin, je kunt naar elke Ashram in India gaan wat je wilt, zolang je je innerlijke beschermer maar meeneemt. Zo kun je gaan als het niet meer goed voelt”.

Bovendien heb ik de afgelopen 35 jaar juist een groot spiritueel ego waargenomen bij een aantal goeroes uit het Oosten en Westen van de wereld. Zoals bij een 10-daagse Stilte Retreat in het buitenland waarbij de goeroes zich letter op een aangeklede Koning- en Koninginnentroon boven het deelnemersvolk plaatsten. Dat, terwijl er niet zo heel veel deelnemers waren. Gelijkwaardig? Spirit en universeel bewustzijn kent toch geen hiërarchie?

Toen er vervolgens buiten de retraite locatie vlak bij een band begon te spelen, was de stilte enigszins verstoord. De felle blikken en geladen opmerking van de leraren verraadden de aanwezigheid van een sterke ‘judger’ die plotseling als een duivel uit een doosje kwam. Hoezo oordeelsvrij?

Dus let op, en bovenal bij diegenen die denken of zeggen hun ego ontstegen te hebben. Het zou zomaar anders kunnen zijn.

Versta me niet verkeerd, ik ben een fan van non-dualisme wat een diep verbonden gevoel van vrede geeft met jezelf en werkelijk alles om je heen. Ik heb het zelf mogen ervaren.  Maar ik geloof ook multi-dimensionaliteit hier op aarde.  We zijn allemaal uitgenodigd om te leren omgaan met het ego en de egosystemen om ons heen die simpelweg aanwezig zijn, als ook met ons eigen ego als onderdeel van ons bewuste leerproces. En om het zo te ontwikkelen dat idealiter universeel bewustzijn (spirit), je ziel en een evenwichtig ego hand in hand kunnen gaan.

“We zijn allemaal uitgenodigd om te leren omgaan met het ego en de egosystemen om ons heen die simpelweg aanwezig zijn, als ook met ons eigen ego als onderdeel van ons bewuste leerproces. En om het zo te ontwikkelen dat idealiter universeel bewustzijn (spirit), je ziel en een evenwichtig ego hand in hand kunnen gaan”

Maar wat is ego eigenlijk? Wat zijn de voordelen van een gedoseerd ego? Hoe kan het je helpen, maar ook belemmeren?

Wat is ego?

Ego is het ‘ik’ waarmee je onderscheid van anderen, maar soms juist ook mee afscheidt. Het is het ‘ik’ waarmee je je identificeert, als van: ‘zo ben ik’. Je identificeert je met bepaalde vormen in en buiten je. Zoals, je naam, je nationaliteit, je afkomst, je beroep, je persoonlijke eigenschappen, etc. Overal waar je het woord ‘mijn’ voor zet, laat het je zien. Mijn land, mijn huis, mijn kenmerken, etc. Op zich niks mis mee, totdat je te zeer gehecht bent geraakt aan deze identificaties en die niet wilt loslaten.

Voordelen van ego

Wat zijn een paar voordelen van ego?

Bescherming:
Sommige dingen die op je afkomen zijn onveilig of kunnen onnodig vaak je ziel kwetsen. Of het nu materieel, fysiek, emotioneel, mentaal of spiritueel is. Grenzen stellen, afstand nemen of weggaan helpt je om geen slachtoffer te blijven van onprettige of nare situaties.

Zichtbaarheid:
Te weinig ego kan maken dat je je zelf te weinig de moeite waard vindt of jezelf laat zien met de talenten die je te brengen hebt. Hoe kun je gezien worden, als jij je zelf niet laat zien? Jouw eigenheid, zielenkleur en originele taletnten komen aan het licht als je een gedoseerd ego ontwikkelt.

“Hoe kun je gezien worden, als jij je zelf niet laat zien?”

Strategisch inzicht en handelen:
Bij afwezigheid van de innerlijke strateeg in je ego, wordt je makkelijk slachtoffer van de egogames van anderen. Niet iedereen is zich bewust van de gevolgen van zijn of haar daden of gedrag voor jou. Of heeft geen goede bedoelingen met je of wil je gebruiken voor eigen gewin. Als je dit doorhebt, dan laat je je niet leegroven door de behoeften van anderen. Dus het dient je om hier voldoende alert op te zijn en voldoende ego voor te ontwikkelen.

Zo zijn er nog meer voordelen van een gedoseerd ego, zoals je balans houden in werk en privé, balans tussen inspanning en ontspanning, en milder worden voor jezelf en anderen. Want alles waar je allergisch voor bent, zit ook in jou, alleen anders geschakeerd.

Wanneer belemmert ego?

Het ego belemmert als het doorschiet en je onbewust wordt bestuurd door gebrek aan zelfreflectie, onwetendheid, angst voor tekort, hebzucht, status, materie, eigen belang en macht. In het boek Persoonlijk Inspirerend Leiderschap vind je acht rollen waarin je verstrikt kunt raken als ego te veel met je aan de haal gaat:

  • 1. roofdier
  • 2. muur
  • 3. hebzuchtig kind
  • 4. kameleon
  • 5. borstklopper
  • 6. overheerser
  • 7. rat
  • 8. bedelaar

Voor je het weet word je ongemerkt gedreven door deze rollen, omdat ze je tijdelijk je eigenwaarde voeden. Meestal uit een verborgen angst om onvoldoende gezien of gewaardeerd te worden, of te weinig te hebben, of geen goedkeuring of acceptatie van anderen te krijgen.

Als deze rollen je voornamelijk aandrijven, dan raak je afgesneden van het universeel bewustzijn of spirit wat je het volgende kan geven: interne- en externe vrede, ware verbinding vanuit het hart, tevredenheid, plezier, vitaliteit en optimale talentontwikkeling.

Hoe ‘manage’ je je ego?

Hoe zorg je ervoor dat je ego zich niet te groot en te weinig ontwikkeld? Je niet belemmert, maar helpt?

Onder de grond van je gedrag wordt je ego vaak aangestuurd door je persoonlijkheid, of ‘persona’s’ zoals de Zwitserse psycholoog Carl Jung dat noemde. Anders vertaald als sociale maskers.

Je kunt je ego zien als een persoonlijke autobus die – meestal onbewust – bestuurd wordt door je eigen egopassagiers. Afhankelijk van wie er aan het stuur zit, denk je anders, kjjk je anders, voel je je anders, gedraag je je anders en kies je anders.

Deze theorie komt van de grondleggers van de ‘Psychology of Selves & Voice Dialogue’, Hal & Sidra Stone waardoor ik in de USA ben opgeleid, zij geven aan dat het leren kennen van je primaire ‘ikken’ die vaak je gedrag bepalen, je uit balans brengen als je je secundaire passagiers achter in je ego-bus of aanhang wagen niet leert kennen, uitnodigt en doseert.

HalSidraMarti 1 - Hoe ego je helpt en belemmert

Hal & Sidra Stone & Martin

Als je voornamelijk leeft vanuit je pleaser, perfectionst en pusher ben je rijp voor burn-out, omdat je je ontspannende zijnskant te lang in de kou hebt laten staan. Nodig voor 10% je secundaire egopassagier uit, durf uit je primaire comfortzone te stappen en er is al meer balans.

Als je als leider voornamelijk leidinggeeft vanuit je innerlijke patriarch, dan verhef je je zelf en infantiliseer je het potentieel onder je. Als je echter openstaat voor kritiek en er iets mee doet, je gelijkwaardig deelt met je mensen en in hun kracht zet, kan teamspirit floreren. Al is het maar voor 10% meer.

“Ontken je eigen ego niet, leer het kennen, en leer het managen”

Kortom, balans en dosering zijn de sleutelwoorden voorafgegaan aan de noodzakelijke zelfreflectie: Ontken je eigen ego niet, leer het kennen, en leer het managen. Zo wordt je ego, naast je lichaam, een functioneel instrument om je bezieling, je eigenheid en je oorspronkelijke talenten vorm te geven. Maar ook een voertuig om functioneel handen en voeten aan gemeenschappelijkheid en ‘ware’ verbinding. Dan brengt ego je veel.

Wat kan jou verder helpen?

Coaching of training waarbij je de methode Voice Dialogue ervaart waarvoor je hier een gratis online-intake kunt aanvragen. Of neem een kijkje in het Boek: Persoonlijk Inspirerend Leiderschap. Scroll ietsje naar beneden naar het oranje invul-veld en download een GRATIS promo-exemplaar van het boek: Persoonlijk Inspirerend Leiderschap.

Ik wens je een mooie ontwikkeling waarbij je ego een dienaar is voor je ziel en spirit.

Martin

#persoonlijkinspirerendleiderschap #persoonlijkleiderschap #leadership #leadershipdevelopment #personalleadership #leiderschap #spiritueelleiderschap #spiritedleadership #spiritedpersonalleadership #executivecoaching #leiderschap #leiderschapsontwikkeling #teamcoaching #collectiefleiderschap #professionalcoaching #coaching #businesscoaching#psychologyofselves #voicedialogue #efo #awareego #egozielspirit #egosoulspirit #awarenessatwork #martinthoolen

© 2025: Martin Thoolen

Martin Thoolen

Met meer dan 30 jaar professionele ervaring als bewustzijns-begeleider, klinisch- en organisatiepsycholoog heb ik duizenden voorgangers mogen begeleiden in Persoonlijk of Collectief Leiderschap. Zowel in teams als individueel. In coachings, trainingen, leergangen, retreats en seminars, leiderschapsontwikkeling en organisatie-ontwikkeltrajecten.
Lees meer...

Lees ook:

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Opdrachtgevers

chevron-down-circle